آنطور که تشکل های زیست محیطی شهر شیراز می گویند سال گذشته، کلان‌شهر شیراز، با وجود همه‌ مشکلات و چالش‌های زیست‌محیطی ، از دید وضعیت آب و هوایی در شرایطی مطلوب در میان دیگر کلان‌شهرها و مراکز استان‌های کشور جای داشت و گزارش شد. البته این وضعیت، بدون شک مرهون فضای سبز و باغ‌های موجود در حاشیه‌ها و داخل شهر شیراز است؛ اگر چه هر زمان، بحث باغ و نگهداری آن در فضای شهری شیراز به میان می‌آید، نخست باغ‌های قصردشت و پهنه‌ی سبز و هر روز کم‌شونده‌ آن در ذهن می‌آید، با این همه به هیچ روی نمی‌بایست از چند باغ انگشت‌شماری که در لا‌به‌لای بافت شهر هنوز نفس می‌کشند، چشم پوشید و آنها را به دست فراموشی و دلالان گوناگون دولتی و غیردولتی سپرد. باغ‌هایی که بی هیچ چشم‌پوشی یا گزافه‌ای، ریه‌های زنده و تلاشگر این شهرِ  هستند.

اما این مصوبه که دلیل تصویب آن از سوی اعضای شورای شهر شیراز با استناد به گلایه استاندار فارس از نبود برجی درخور در مرکز شهر عنوان شده در همین ابتدای کار توسط گروههای مختلف مهندسان شهر سازی ، استادان دانشگاههای معماری و شهر سازی، تشکل های دانشجویی و حتی استادان حوزه علمیه مورد نقد و اعتراض واقع شده است به گونه ای که جمعی از متخصصان گروه شهرسازی نظام مهندسی شیراز در این باره گفته اند: مسلماً گروه‌هاي شهرسازی، عمل‌کردِ يک شهردار و شهرساز را در تفکيک يک باغ آن هم در قلبِ شهر، تاييد نخواهند کرد. در سامانه‌ی کنونی شهرداري شيراز که کوچک‌ترين تصميم‌گيري‌ها و دگرگونی‌ها مي‌بايست داراي طرح توجيهي و طرح‌هاي انطباق (شهري و ساختمان) باشد، چنين طرح بزرگی با بازتاب‌های غيرِ قابلِ انکارِ زیست‌محیطی و کالبدی، با کدام مباني نظري و از سوی کدام گروه یا شخصِ صاحبِ صلاحيت در حوزه‌ی شهرسازي توجيه شده است.

استادان دانشکده هنر و شهرسازی دانشگاه پیام نور شیراز هم با انتقاد از این مصوبه اعلام کرده اند در روزهای انتهایی سال و در تنگنای شب عید چه فوریتی در شهر وجود داشته که در جلسه فوق‌العاده شبانه‌ای و با تعجیل و قید دو فوریت و بدون بررسی‌های کارشناسی متناسب با حساسیت‌های این قبیل مداخلات، موضوع در شورا مطرح می‌شود و بعضی از اعضاء شورای شهر همانند یک فرزند از این مصوبه حمایت می‌کنند.

11تشکل های دانشجویی دانشگاه های شیراز نیز در بیانیه ای اعتراض خود را نسبت به مصوبه شورای شهر در خصوص احداث برج دوقلوی 25 طبقه در مرکز شهر اعلام کرده و و با استناد به سخنان نماینده ولی فقیه استان گفته اند: احداث مجتمع های تجاری اساساً سرمایه بری است نه سرمایه گذاری. فرد سرمایه گذار با پیش فروش کردن واحدها و بهره گیری از تسهیلات بانکی، برج تجاری را علم می کند و از ابتدا سرمایه اندکی از خودش را در این مسیر می گذارد. عموماً نیازهای خدماتی و رفاهی جامعه مانند فضاهای ورزشی، درمانی و غیره بر اساس نیاز جامعه طراحی و برنامه ریزی می شود؛ اما در مورد مجتمع های تجاری این مهم صدق نمی کند. فضاهای تجاری در شیراز شش برابر نیاز جامعه توسعه یافته و در واقع در جهت منافع مردم طراحی نشده است.

جنبش دانشجویی شهر شیراز با طرح این پرسش ها که با احداث برج های دوقلوی 25 طبقه چه کسی  پاسخگوی تخریب باغی بزرگ در مرکز شهر خواهد بود؟ چه کسی پاسخگوی آلودگی بیش از پیش محیط زیست در هسته مرکزی شهر خواهد بود؟ چه کسی پاسخگوی ترافیک ناشی از ساخت دو برج 25طبقه در خیابان زند خواهد بود؟ پیشنهاد داده است: شهرداری شیراز باغ فرزانه را از مالک آن خریداری کرده و برای استفاده نسل های آتی آن را به پارک عمومی تبدیل کند.

نقد دیگری نیز از دیدگاه حمل و نقل و ترافیک شهری مطرح است .

آنطور که محمد حسین حلیمی فعال دانشجویی و زیست محیطی به خبرنگار مهر می گوید: خیابان زند یکی از خیابان های پر ترافیک شهر شیراز است به گونه ای که حتی در مواردی طرح ترافیک در آن اجرا می شود بنابراین تبدیل این فضای سبز 21 هزار هکتاری که ریه تنفسی شهر محسوب می شود و تنها باغ موجود در مرکز شهر شیراز است به برج های آهنی بر مشکلات ترافیکی این منطقه افزوده و بار آلودگی در مرکز شهر را دو چندان می کند.

به گفته او ، مالک اراضی مورد نیاز برای ساخت این برج ها از سال 83 به دنبال ساخت یک برج 13 طبقه در باغ فرزانه بوده اما شهرداری شیراز با تهاتری که با مالک انجام داده پذیرفته است که به جای یک برج 13 طبقه دو برج 25 طبقه در این باغ ساخته شود یکی برای مالک و دیگری برای شهرداری یعنی به عبارتی خود شهرداری اقدام به فروش این باغ کرده است.

به اعقاد این فعال دانشجویی و زیست محیطی، اگرچه شهرداری و شورای شهر توجیه این مصوبه را افزایش درامد زایی برای شهر  عنوان می کنند اما بر اساس طرح تفصیلی شهر شیراز این اقدام خلاف قانون است.

حلیمی به زنجیره انسانی که روز گذشته دور تا دور باغ فرزانه شیراز برای لغو این مصوبه و جلوگیری از نابودی تنها فضای سبز موجود در مرکز شهر تشکیل شد اشاره می کند و می افزاید: به طور کلی این زنجیره که از گروههای مختلف شهروندان از استادان ، دانشجویان و مهندسان شهر سازی و معماری تشکیل شده بود چند دلیل عمده برای مخالفت و اعتراض خود به این مصوبه عنوان کردند که در پی می آید: 

اول اینکه خیابان زند غربی نیاز به یک پارک و فضای سبز یاد آور بافت تاریخی و باغی شهر و پارکینگ طبقاتی دارد .دوم اینکه تبدیل این مکان به کاربری تجاری، اداری و اقامتی نه تنها دردی از دردهای این منطقه مهم شهر را درمان نمی‌کند بلکه به تشدید درد آنهم به شکل فزاینده‌ای منجر می‌شود و در کنار دلایل ذکر شده از لحاظ حقوقی نیز این مصوبه با اصول مطرح طرح جامع شهر همچنین طرح تفصیلی با رویکرد ساختاری راهبردی که در مراحل نهایی تصویب بوده مغایرت اساسی دارد. همچنین می توان به عدم سنخیت ارتفاع و تعداد طبقات و ناهمگونی با بافت پیرامونی هم اشاره کرد.

مع‌الوصف مدت‌ها است مشاهده می‌شود بخش‌هایی از این باغ عامدا خشک شده تا زمینه اجرای چنین مصوبه ای فراهم شود و در بین آن به نوعی تفکیک با فنس و غیره صورت پذیرفته است. در حقیقت  چنین مصوبه‌ای راه را برای خاطیان باز کرده تا نه تنها با آنان برابر قانون برخورد نشود بلکه از سود سرشاری به قیمت نابودی این منطقه از شهر برخوردار شوند.

لذا انتظار می‌رود قبل از اینکه مصوبه شورا به کمیسیون ماده 5 جهت تصویب نهایی ارجاع شود اعضای شورای شهر شیراز که نمایندگان شهروندان بوده و باید از حقوق حقه شهروندان در جهت رفع معضلات و سهولت در زندگی شهری دفاع کنند، در مصوبه فوق تجدید نظر کرده و حتی به نظر می رسد با توجه به اهمیت این باغ و ریه تنفسی مرکز شهر شیراز لازم است شورای عالی معماری و شهر سازی ورود کرده و با لغو این مصوبه گامی در راستای جلوگیری از آلودگی هوای شهر شیراز که یکی از 8 کلان شهر برخوردار از هوای آلوده است بردارد.

 تاریخ مخابره : ۱۳۹۳/۳/۶ 

مطالب مرتبط :

چگونه درختان تهران را سربریدند و به جایش برج ساختند/ نقشه های هوایی سخن می گویند

 آخرین چنارهای خانه باغ کیانیان نابود می‌شوند

يك باغ ديگر توسط بانك ملت در زعفرانيه شميران تخريب شد.

گزارش تصویری تجمع در اعتراض به تخریب باغ سیب در کرج

  قطع شبانه 2000 درخت باغ سیب مهرشهر کرج توسط بنیاد مستضعفان

آجیل کاج سبز